De gemeenschap van wie? De interpretatie van wie? Onder die titel schreef de Amerikaanse christen-filosoof Merold Westphal een boekje over ‘philosophical hermeneutics for the Church’. De ogenschijnlijke ingewikkeldheid van deze titel schrikt sommige mensen af van de (ook echt!) moeilijke inhoud – filosofie en hermeneutiek, en dat in de kerk? – maar een eenvoudige weergave van de kern zal ons helpen, en misschien wel een beetje verrassen.
Het gaat over de cirkels die wij allemaal, bij wijze van spreken, in het zand tekenen om onze geloofs-standpunten af te grenzen. Een aardig voorbeeld, om mee te beginnen. Toen tijdens de Punische Oorlog het beleg van Syracuse eindigde in de verovering van die stad (212 v.Chr), werd de wiskundige Archimedes tijdens zijn werk overrompeld door een paar Romeinse soldaten. De verstrooide wiskundige, die allerlei vernuftige verdedigingswapens voor de stad had ontworpen, hoorde niet dat de militairen naar zijn naam vroegen – want de Romeinse generaal Marcellus had opdracht gegeven Archimedes te sparen – en antwoordde alleen: ‘Gooi mijn cirkels niet in de war!’ (noli turbare circulos meos). Een moment later was hij dood. Vermoedelijk is dit verhaal een legende, maar ‘t is een gevleugeld woord geworden.